Skąd bierze się zazdrość między rodzeństwem?
Rodzice zaspokajają wszystkie potrzeby dziecka, dlatego pojawienie się
rodzeństwa jest odbierane jako zagrożenie tych potrzeb. Wszyscy wiemy,
że małe dzieci nie potrafią się jeszcze dzielić, dlatego ta zazdrość
jest najbardziej intensywna u maluchów. Mniej czasu z rodzicami, mniej
uwagi, pieszczot, a może i mniej innych atrakcji czy upominków, które
teraz rodzice muszą podzielić na dwoje.
Do tego pojawia się nie do końca uświadomiona obawa, że przybysz
zajmie moje miejsce w domu i sercach rodziców. To ten lęk jest
odpowiedzialny za agresywne zachowania starszego dziecka wobec
dzidziusia. Dlatego najważniejsze dla starszaka jest nauczenie się
panowania nad agresją i zazdrością wobec maluszka.
Pojawienie się rodzeństwa sprawia, że relacje dziecka z rodzicami
przestają być wyłączne. Dziecko pragnie nie tylko całej przestrzeni,
jaką dzieli z rodzicami, chce zatrzymać dla siebie również wszystkie
zabawki, jedzenie i miłość rodziców.
Podobnie jak Ty Mamo nie zniosłabyś rywalki, gdyby Twój mąż/partner
taką przyprowadził. A Ty Tato wyobraź sobie, że mieszka z Wami jeszcze
jeden mężczyzna, z którym masz się dzielić wszystkim i go kochać. ;P
Takiego porównania używają E.Mazlisch i A.Faber w swoich książkach i
myślę, że może być bardzo trafne. Jednak jest udowodnione, że dzięki
rodzeństwu uczymy się współżyć z innymi i rozwijamy się bardziej
wszechstronnie.
Jeśli rodzice będą postępowali we właściwy sposób, to po uzyskaniu
wystarczającej dojrzałości dzieci mogą odnaleźć w bracie czy siostrze
prawdziwe oparcie i najwierniejszego przyjaciela, który pomoże w
każdej sytuacji życiowej. Jak to zrobić? Dowiesz się z pozostałych
lekcji.
Czy w głębi duszy masz poczucie winy wobec starszego dziecka?
To się często zdarza. Jednak ukrywanie karmienia piersią lub czułości
do niemowlęcia przed starszym dzieckiem nie zmniejsza zazdrości.
Potrzeba miłości i lęk przed odrzuceniem, które kryją się za
zazdrością mogą zostać zaspokojone tylko przez spontanicznie okazywaną
czułość obojgu dzieciom.
Tylko wówczas Twoje pierwsze dziecko utwierdzi się w przekonaniu, że
kochasz ich oboje jednakowo mocno i że jesteś hojna (hojny) w
rozdawaniu miłości. Im więcej czułości dla obu, tym spokojniejszy może
być starszak i tym mniej będzie musiał walczyć z zazdrością.
Jest bardzo ważne, aby ewentualne przemeblowanie zacząć kilka miesięcy
przed narodzinami dziecka. Jeśli zmieniasz coś w pokoju dzieci, to
koniecznie wprowadź też kilka, choćby drobnych zmian w całym
mieszkaniu. Pomaluj ściany, przesuń jakiś mebel, powieś obrazek.
Wówczas Twojemu dziecku będzie łatwiej zaakceptować zmiany w swoim
pokoju.
Więcej na temat tego, jak ważna dla dzieci jest przestrzeń ich
pokoiku, jak również o kupowaniu nowego łóżka możesz przeczytać na
blogu. Dodam, że niezmierne ważne jest, aby zmiany rozłożyć w czasie i
przedstawiać je w korzystnym świetle. Chcesz przypomnieć sobie
artykuł? :) Znajdziesz go tutaj:
http://wychowacdziecko.blogspot.com/2013/02/rodzenstwo-starszy-brat-starsza-siostra_1.html
Wielu ekspertów wskazuje na fakt, iż dzielenie wspólnego pokoju
zapewnia powstanie więzi między rodzeństwem. Nawet jeśli macie dwa
pokoje do dyspozycji, to lepiej w jednym zrobić sypialnię dla dzieci,
a w drugim pokój do zabawy. Wspólne dokazywanie i zabawa stworzą i
umocnią uczucia między rodzeństwem.
W dużym stopniu to, jak dziecko przeżywa zmiany, jest zależne od
postępowania rodziców. Każdą zmianę warto przedstawić pozytywnie, jako
nowość. Nigdy nie ukazuj tego jako poświęcenie na rzecz drugiego
dziecka, bo pojawi się w pierwszym poczucie krzywdy i zazdrość.
Zawsze o zmianach uprzedź dziecko, wysłuchaj co ma do powiedzenia,
nawet jeśli jest małe i nie decyduje o tym. Warto jednak uwzględnić
jakiś drobiazg, czasem są to całkiem ciekawe pomysły!
Często nie zdajemy sobie sprawy z tego, że w głębi duszy, któreś z
dzieci jest nam bliższe. Mimo, że normy społeczne nakazują jednakowe
traktowanie dzieci, to wielu rodziców nie ukrywa, że jedna z pociech
bardziej daje się lubić.
Trudno byłoby nam to zmienić, jednak mamy wpływ na to, jak się
zachowujemy. Trzeba unikać jawnego faworyzowania ulubieńca, ponieważ
bardzo często nasza ocena sytuacji jest niesprawiedliwa. A
niesprawiedliwość rodziców rodzi rywalizację.
Do konfliktów między rodzeństwem najczęściej dochodzi na tle
przywilejów, jakimi rodzice obdarzają swoje dzieci. Rodzice nie zawsze
sobie uświadamiają, że jawnie faworyzują któreś dziecko, a konflikt
miedzy rodzeństwem zaostrza się im bardziej jawne jest wyróżnianie.
Wiele cennych i praktycznych wskazówek na ten temat znajdziesz również
w następnym artykule na blogu, warto je sobie zapisać i często do nich
wracać:
http://wychowacdziecko.blogspot.com/2013/02/rodzenstwo-zazdrosc-starszy-brat.html
Przestrzeganie w życiu tych zasad, o których napisałam w wymienionym
poście pomoże uniknąć takich naprawdę typowych sytuacji w rodzinie,
jak te:
- "Tata/mama nie zauważa tego, co zrobiłam/łem dobrze, a brat/siostra
jest za wszystko chwalony, dlatego go nienawidzę."
- "Dlaczego jemu wszystko wolno?!" - Takie pretensje pojawiają się
najczęściej przy większej różnicy wieku.
- Starszym często nie wolno robić wielu rzeczy, bo są stawiani za wzór
dla młodszego rodzeństwa. Wcześniej dorośleją, bo wcześniej mają
obowiązki. O pozbawianie dzieciństwa mają żal nie do rodziców, ale do
młodszego rodzeństwa.
Możesz temu zapobiec przez sprawiedliwe rozdzielenie prac i
przywilejów. Jeśli więcej obowiązków dla starszego, to również więcej
przywilejów dla niego. Mniej obowiązków dla młodszego i mniej
przywilejów.
Tłumaczymy: "Będziesz to mógł robić, kiedy dorośniesz. Gdy będziesz
duży jak Twój starszy brat." Starsze dziecko czuje się docenione, a
młodszemu pokazujemy jasna stronę: "Teraz ciesz się tym, że..." - I tu
wyliczamy, jakie przywileje niesie ze sobą bycie dzieckiem w tym
wieku.
Chcemy być dla naszych dzieci cudownymi rodzicami, mięć szczęśliwą
rodzinę. Czy dobra rodzina to ta mała czy duża?
Na pewno najtrudniej jest wychować jedynaka, choć nikt nie wie, jaka
dokładnie liczba dzieci jest najlepsza. Ani jaka różnica wieku jest
najkorzystniejsza.
Badania pokazują, że rodzina jest tym szczęśliwsza im więcej ma
członków (pod warunkiem, że nie dotyka ich bieda). Dlaczego? Bo wtedy
dziecko ma większą szansę na znalezienie wśród rodzeństwa bratniej
duszy!
To może być najlepszy kompan do zabawy, ale dzieciom trzeba pokazywać
jak najwcześniej, że to jest możliwe i na początku inicjować wspólne
zabawy. Jak to robić? Przeczytasz o tym tutaj:
http://wychowacdziecko.blogspot.com/2013/02/rodzenstwo-starszy-brat-starsza-siostra.html
Pojawienie się drugiego dziecka wzbogaca wszystkich. Warto to
uświadomić starszemu dziecku, mówiąc mu o tym, że oprócz towarzystwa
zyskuje więcej okazji do świętowania, bo to więcej urodzin, tortów ze
świeczkami, więcej prezentów i zabawek, "a gdy dorośniecie zostaniecie
przyjaciółmi na całe życie".
Dla złagodzenia uczucia zazdrości warto wykorzystać czytanie bajek o
zazdrości między rodzeństwem, porzuconych dzieciach lub złych
macochach. Godna uwagi jest bajka o Kopciuszku, o Tomciu Paluchu czy
Trzech Świnkach.
Możesz opowiadać historie z własnego dzieciństwa z pozytywną puentą. W
przypadku silnej zazdrości warto też nauczyć się opowiadać swojemu
dziecku takie bajki, które mogą mu pomóc.
Dlaczego? Bo dziecko zanurzone w fantazje może odreagować strach,
gniew, frustrację czy agresję. Dlatego bajki są lekarstwem dla
dziecięcej emocjonalności. Jeśli zainteresował Cię ten temat, to
więcej o tym jak to działa, możesz przeczytać w dziale Warsztaty -
Bajkoterapia - tutaj:
http://wychowacdziecko.blogspot.com/2010/11/bajkoterapia-warsztaty-dla-rodzicow.html
Dziecko miota się między miłością do nowego braciszka czy siostrzyczki
a odrzuceniem. Można to zauważyć podczas zabawy, gdy raz jest dobre
dla swoich zabawek, chwali je, głaszcze, przytula, a raz krzyczy, bije
czy torturuje. Pozwalajmy na to, w ten sposób pociecha wyraża swoje
emocje, których nie odważyłaby się okazać rodzeństwu.
Czego należy unikać? Wkrótce!
Jak pokazują badania, to zachowania dorosłych, w tym rodziców często
powodują wybuchy zazdrości. Czego zatem należy unikać?
- Zachwycania się niemowlakiem ignorując drugie dziecko. Uprzedźcie
gości jak mają się zachować.
- Prezenty tylko dla niemowlaka i zapominanie o starszym dziecku.
- Jeśli chcecie by noworodek spał z Wami, nie szykujcie mu wcześniej
osobnego pokoju, ani kącika w pokoju większego dziecka. Każde dziecko
ma wtedy jedno miejsce do spania i to jest zrozumiale dla starszego.
- Obsypywanie pieszczotami maleństwa, gdy starsze manifestuje
zazdrość, kopie łóżeczko, wrzeszczy, rzuca się na podłogę. W takiej
chwili to starsze dziecko potrzebuje uwagi i okazania miłości.
- Uciszanie, bo mały śpi. Lepiej przerwać sen niemowlęcia, niż
utwierdzić swoje dziecko w przekonaniu, że całe jego życie zależy od
rozkładu dnia i potrzeb młodszego.
- Ciągłe upominanie, podejrzliwość i zakazy, jak np. Uważaj, bo
zrobisz mu krzywdę! Nie ściskaj tak mocno! Co mu zrobiłeś, że płacze?
Coś mu zrobiłeś?
- Posłanie dziecka do przedszkola, gdy w domu pojawia się noworodek.
- Zabieranie ze sobą dzidziusia, a zostawianie starszego z opiekunką,
babcią. Postępując w ten sposób, ryzykujecie, że dziecko poczuje sie
porzucone.
Uczucia są przemijające, również zazdrość nie jest cechą osobowości,
tylko uczuciem. Podobnie jak złość, zazdrość utrudnia widzenie rzeczy
w sposób obiektywny i jest ją trudno kontrolować. Popycha do zachowań
gwałtownych i agresywnych. Dlatego musisz wiedzieć, jak się zachować,
gdy Twój zazdrośnik wpada w złość.
Na stronie WychowacDziecko.pl możesz już znaleźć nową serię artykułów
na temat złości. Szczególnie polecam Ci ten pt. "Kiedy złość atakuje",
tutaj:
http://wychowacdziecko.blogspot.com/2013/03/kiedy-zosc-atakuje.html
Zazdrości, tak jak złości nie wolno tłumić, ponieważ wtedy jeszcze
bardziej przybiera na sile i wybucha w najmniej oczekiwanym momencie -
niczym bomba zegarowa.
Dziecko musi z Twoją pomocą nauczyć się radzić sobie ze złością, aby
nauka radzenia sobie z zazdrością była tylko jednym z etapów
dorastania, a nie traumą na całe życie. Możesz mu w tym pomóc.
Pamiętajmy, że pojawianie się rodzeństwa wywołuje też pozytywne zmiany
w dziecku! :) Jak je wykorzystać dla dobra rodzeństwa? O tym w 6
części Kursu.
Jeśli rodzice potrafią odpowiednio pokierować swoim zachowaniem,
pojawienie się maleństwa w rodzinie powoduje też wiele pozytywnych
zmian w psychice starszego dziecka.
1. Dziecko żyjące do tej pory w symbiozie z mamą musi zrobić miejsce
dla drugiej osoby, podzielić się miłością rodziców i odnaleźć się na
nowo w rodzinie.
To pozwala psychicznie dojrzewać dziecku. Z pępka świata, któremu
wszystko wolno zmienia się w członka rodziny, który uczy się tworzyć
więzi nie tylko z uwielbiającymi go rodzicami, ale również z
równorzędną osobą, jaką jest brat czy siostra.
2. Starsze dziecko jest zmuszone wypracować sobie strategie zwalczania
zazdrości. Pierworodne, zwłaszcza, jeśli samo jeszcze jest maluchem,
cierpi z powodu konieczności dzielenia się mamą. Jednak nadal bardzo
pragnie jej aprobaty.
To sprawia, że jest skłonne zainteresować się rodzeństwem, choćby
tylko po to, aby zdobyć więcej akceptacji i uwagi rodziców.
Uczy sie wówczas, ze kontakty z dzidziusiem mogą i jemu dostarczać
satysfakcji płynącej z zaspokajania potrzeb młodszego rodzeństwa. To
powoduje ze porzuca swój egocentryzm i zaczyna współpracować, a także
zaczyna być odpowiedzialny.
3. Dziecko odkrywa powoli, ze pomimo ogromu uwagi rodziców, jaką
zabiera przybysz, nie utraciło ich miłości. Zaczyna pojmować, ze obawa
przed utratą miłości i lęk przed odrzuceniem były niepotrzebne.
4. Jedynak - ponieważ niedane mu są te doświadczenia, o wiele dłużej
niż potrzeba żyje w symbiozie z matką i później od rówieśników -
którzy mają rodzeństwo - dojrzewa psychicznie.
Omija go wiele cennych doświadczeń i dlatego często dorasta w
niezmienionym przekonaniu ze jest pępkiem świata...
5. Kiedy nasze dzieci mają rodzeństwo, przy odpowiednim podejściu
rodziców powoli, ale systematycznie narasta braterska więź między
dziećmi.
Wciąż tak bardzo podkreślam odpowiednie zachowanie rodziców, ponieważ
dziecko i tak cierpi z tego powodu, ze ktoś inny zajął jego miejsce.
Jeśli do tego dojdą nieodpowiednie na zazdrość reakcje rodziców,
zazdrość się spotęguje, zwielokrotniając cierpienie dziecka. Zwracając
baczną uwagę na swoje zachowanie możesz tego uniknąć lub naprawić. :)
Jak budować silną więź między rodzeństwem? - w następnej części.
Dzieci są zazdrosne o młodsze rodzeństwo niezależnie od wieku. To się
nie zmienia - zmienia się tylko sposób jej okazywania.
Zazdrość pojawia się, kiedy dziecko zaczyna podejrzewać, że zjawił się
ktoś, kto chce je pozbawić możliwości posiadania mamy tylko dla
siebie.
Dzieci są zazdrosne zwłaszcza o karmienie piersią i jest to całkowicie
normalne. Nie należy się ukrywać z karmieniem, tylko wytłumaczyć
starszemu dziecku, że też pił mleko Mamy. Opowiedzieć jak to było,
dodatkowo można pokazać mu zdjęcia, na których jest karmiony piersią,
jeśli takie mamy.
Uczucia małego dziecka, do 3 roku życia są bardzo intensywne i dziecko
często naprawdę jeszcze nie potrafi ich kontrolować. Mimo sporej już
niezależności, wciąż Twoje dziecko w tym wieku odczuwa potrzebę bycia
chronionym i może pokazywać, jaki jest malutki i bezradny zwłaszcza
gdy pojawiło się rodzeństwo. Zaspokój tę jego potrzebę, pobawcie się,
że jest dzidziusiem - to nic złego! :)
Zdarza się to jednak i u nieco starszych dzieci: pięcio- i
sześciolatków. Również nie będzie nic złego w tym, jeśli potraktujesz
to jako zabawę. Opowiedz dziecku w tym wieku o tym, jak to było, gdy
samo było niemowlaczkiem, obejrzyjcie zdjęcia, filmy, zanurzcie się we
wspomnienia i poprzytulajcie.
Zazdrość z wiekiem przycicha, ale nie znika i może nawet przetrwać do
dorosłości. Również nastolatki są zazdrosne o młodsze rodzeństwo, a
przy niewielkiej różnicy wieku potrafią toczyć ze sobą prawdziwe
wojny.
A mimo to, między dziećmi tworzy się silna więź. Chcę ci teraz
opowiedzieć o narastaniu braterskiej,siostrzanej miłości między
dziećmi. Co zrobić, żeby tego naturalnego procesu nie zepsuć?
Ogólna zasada jest taka, że im mniej rodzice się wtrącają, tym lepiej.
Nie musisz się obawiać, że zazdrość i rywalizacja przeszkodzą w
pokochaniu się rodzeństwa. Wręcz przeciwnie. Silne uczucia budują
silne więzi. Jesteśmy bardzo zazdrośni, bo bardzo kochamy. Powoli
wbrew wszystkiemu powstaje silna więź między rodzeństwem.
Tak naprawdę od pierwszego dnia, kiedy dzidziuś pojawił się w domu,
starsze dziecko jest nim zainteresowane, tak samo, jak interesują je
inne dzieci. Przy tym zaczyna się z nim identyfikować, zaczyna z dumą
pokazywać go kolegom czy koleżankom i jest gotowe bronić malucha i
chronić na wypadek niebezpieczeństwa.
Bardzo ważne, aby to zauważać i doceniać. Dzięki temu miłość powoli
będzie wzrastać. Dzieci nie tylko będą się razem bawić, ale również
wspólnie przygotowywać posiłki, sprzymierzać się wobec innych dzieci,
czy... rodziców. ;)
Typowe dla więzi rodzinnych jest jednoczesne odczuwanie rywalizacji i
wspólnoty. To właśnie wyróżnia rodzeństwo od innych relacji, że mogą
wyrażać swoją złość, a niekiedy agresję bez ryzyka zerwania "na
zawsze".
Początkową niechęć powoli zastępuje miłość braterska,siostrzana i
przyjaźń. Badania pokazują, że im mniej rodzice się wtrącają do
relacji między rodzeństwem, tym trwalsza łączy je więź.
Oczywiście poza takimi sytuacjami, kiedy jedno dziecko chce wyrządzić
drugiemu krzywdę. Wówczas interwencja jest konieczna. Więcej o tym w
następnej części.
Witaj Halino,
Zazdrość dzieci jest wyrażana na różne sposoby i nawet, jeśli dziecko
nie okazuje jej wprost, nie wolno się łudzić, że jej nie czuje.
Poczucie winy też na pewno tu nie pomoże.
W jaki sposób dzieci najczęściej okazują swoją zazdrość i co robić?
Najczęściej jest to agresja wobec dzidzi, ale i wobec siebie, czasem
odrzucanie mamy, niemowlęce zachowania, wybuchy złości, opowiadanie
niestworzonych historii, fałszywa obojętność, ale i przesadna troska.
O niektórych już pisałam.
Najczęściej, z czym się na pewno spotykasz, są to wybuchy złości lub
wyraźna agresja. Przeczytaj na blogu serię: Gdzie szukać źródeł
złości? Pierwsza część tutaj:
http://wychowacdziecko.blogspot.com/2013/05/gdzie-szukac-zrode-zosci-cz-1-konkurs.html
Wybuchy złości mogą być pozornie niezwiązane z małym braciszkiem czy
siostrzyczką.
Rodzice donoszą mi, że dzieci staje bardziej uparte, buntują się przy
każdej okazji, odmawiają wykonywania poleceń, hałasują, odpowiadają
krzykiem.
Na dodatek możesz dostać informację, że Twoje dziecko bije się w
przedszkolu czy szkole, co się wcześniej nie zdarzało wcale, albo
bardzo rzadko. I mimo, że Ty dziecka nie bijesz, to jemu coraz
częściej zdarza się podnieść na Ciebie rękę.
Zdarza mu się za mocno ścisnąć dzidziusia, albo, kiedy ich zostawiasz
na chwilę samych, zaraz słychać płacz niemowlęcia. Jeśli to się
zdarza, to masz bardzo jasny znak, że starsze dziecko nie radzi sobie
z zazdrością.
Nie mów dziecku:
- Wiem, że nie chciałeś...
- Przecież nie jesteś zazdrosny???
Nie ignoruj też tego i nie udawaj, że nie zauważasz. Stłumione uczucia
utrzymują się dłużej i wybuchają w niespodziewanych monetach.
Równie złą taktyką jest napadanie na dziecko:
- Jaki jesteś niedobry!
- Jesteś wstrętny, jak tak możesz? - I odpowiadanie agresją na
agresję.
Nie obwiniaj dziecka, nie dawaj klapsów i nie odsuwaj się za kare od
niego. To go tylko utwierdzi w przekonaniu, że ma rację, że go nie
kochasz i spotęguje zazdrość.
Co zrobić? Postaw się na miejscu dziecka, zrozum, że cierpi, że bardzo
boi się, że rodzice teraz mniej go kochają. Że ma ono mieszane uczucia
do rodzeństwa, bo odczuwa i miłość i nienawiść. Im jest młodsze tym
trudniej mu zapanować nad agresją w stosunku do rywala.
Przede wszystkim zapanuj nad własną reakcją, nie wybuchaj złością, nie
okazuj przerażenia, czy zgorszenia. Pokaż, że rozumiesz, co ono czuje,
przytul i powiedz jak bardzo go kochasz. Potem wytłumacz, że nie wolno
robić krzywdy rodzeństwu.
Przeczytaj też na blogu serię: Gdzie szukać źródeł złości? Pierwsza
część tutaj:
http://wychowacdziecko.blogspot.com/2013/05/gdzie-szukac-zrode-zosci-cz-1-konkurs.html
Jednak dzieci nie zawsze jawnie okazują agresję. Czasem robią sobie
krzywdę, okazują przesadne zainteresowanie noworodkowi albo odrzucają
mamę. Więcej na ten temat w następnej części!
W poprzedniej części pisałam o tym, że zazdrość często powoduje
agresję.
* Najważniejsze jest, żeby powstrzymać agresywne zachowanie, bo
dziecko robiąc krzywdę rodzeństwu, krzywdzi też siebie. Gdyby zdarzyło
się coś złego i ono bardzo by cierpiało.
* Nawet, jeśli współczujesz starszemu dziecku, kiedy się miota z
zazdrości, powinieneś powstrzymać agresywne zachowania wobec młodszego
rodzeństwa. Przeczytaj 2 część artykułu: Gdzie szukać źródeł złości?
http://wychowacdziecko.blogspot.com/2013/05/gdzie-szukac-zrode-zosci-cz-2.html
* Często się mówi, żeby dziecku dać do zrozumienia, że to nie ono jest
złe, ale jego zachowanie. Niestety rozumieją to dopiero nastolatki, a
młodsze dzieci nie oddzielają swojego zachowania od siebie.
Tym ważniejsze jest, żeby nie osądzać malucha i nie przypinać mu łatek
zazdrośnika, złośnika, niegrzecznego dziecka.
Jeśli chcesz mu przekazać, że je rozumiesz, w pierwszej kolejności
powinieneś je powstrzymać.
Pamiętaj o trzech najważniejszych zasadach:
1. Chroń młodsze dziecko przed niebezpieczeństwem. Czasem wymaga to
dyskrecji i delikatności w stosunku do starszego dziecka.
2. Pierworodnemu wytłumacz, że nie wolno nikogo krzywdzić i że to jest
niedozwolony sposób okazywania zazdrości.
3. Okaż zainteresowanie tym, co czuje, zapewnij o miłości, poprzytulaj
i daj do zrozumienia, że jest tak samo ważne.
* Czasem dziecko te silne emocje związane z zazdrością kieruje
przeciwko sobie. Tak jak my uderzamy pięścią w stół, żeby kogoś nie
uderzyć.
Dziecko może robić sobie krzywdę, bo uważa swoje uczucia za
niebezpieczne dla rodzeństwa. Zastosuj powyższe trzy kroki, ale
skieruj całą uwagę na starsze dziecko. Poświęć mu więcej czasu, zaproś
kogoś, żeby wówczas pobawił niemowlę.
* Większe dzieci wstydzą się okazywać zazdrość i nienawiść, którą
czują wobec malucha. Pojawia się wówczas niekiedy odrzucenie mamy.
Kochane dotąd dziecko staje się kłótliwe, niemiłe, nie chce się
przytulać, rozmawiać. Jeśli jest Ci z tego powodu szczególnie przykro
i masz wyrzuty sumienia za powicie drugiego dziecka, to utwierdzasz
tylko starsze w przekonaniu, że faktycznie dzieje mu się krzywda.
Nie staraj się mu tego wynagrodzić! Wtedy zazdrość jeszcze bardziej
urośnie i mogą się pojawić zachowania agresywne. Traktuj starsze
dziecko z taką samą miłością jak przedtem. Przeczytaj 2 część cyklu:
Gdzie szukać źródeł złości tutaj:
http://wychowacdziecko.blogspot.com/2013/05/gdzie-szukac-zrode-zosci-cz-2.html
O innych sposobach okazywania i zapobiegania zazdrości - w następnej,
10 i ostatniej już części!
W poprzednim odcinku pisałam o najczęstszych sposobach okazywania
zazdrości , jakimi są: wybuchy złości, agresja i obrażanie się. Dzieci
wówczas bardzo często sięgają po złość, aby o siebie zawalczyć.
Przeczytaj więcej o tym Tutaj:
http://wychowacdziecko.blogspot.com/2013/05/gdzie-szukac-zrode-zosci-cz-3.html
* Czasem mamy problem z dostrzeżeniem zazdrości, ponieważ dziecko nie
okazuje jej w bezpośredni sposób. Im bardziej dziecko wstydzi się
swoich uczuć, tym bardziej stara się je ukryć. Bywa i tak, że nie jest
świadome tego, co w nim się dzieje. Jednak zmiana w zachowaniu Twojego
dziecka po pojawieniu się noworodka, daje do myślenia.
* Zazdrość ma swój język, po którym uważny rodzic ją rozpozna.
- Odzywa się np. gdy starsze dziecko zaczyna się zachowywać jak
maluszek, o czym pisałam w cz. 7.
- Ale również wtedy, kiedy dziecko się chowa. Jeśli ulubionym
miejscem zabaw staje się szafa, to w języku zazdrości oznacza: szukaj
mnie, pokaż, że nie chcesz mnie stracić.
- Albo trochę większe dziecko znika gdzieś i nie wraca na obiad czy
kolację. Dziecko czuje się niepotrzebne i nieważne, sprawdza też jak
zareagujesz.
Nie gniewaj się wtedy, tylko powiedz jak się martwiłeś i zapewnij je o
miłości.
* Czasem rodzice są zachwyceni tym, jak starszy syn czy córka zajmuje
się maleństwem, ile poświęca mu uwagi. Trzeba pamiętać, że nadmierna
jak na okoliczność troska o rodzeństwo to sposób na rozładowanie
napięcia związanego z zazdrością. To oczywiście dobrze, że dziecko
okazuje miłość rodzeństwu, ale to nie znaczy, że nie cierpi.
* Bywa, że zazdrość jest tłumiona przez wiele miesięcy jako fałszywa
obojętność i starszak zdaje się nie zwracać uwagi na niemowlę. To
sposób na kontrolowanie własnej agresji.
* Zdarzają się u dzieci koszmary, w których odreagowują agresję i
objawy chorobowe, którymi dziecko ponownie przyciąga do siebie uwagę
rodziców.
* Zazdrość może też przybrać formę obrażania i poniżania młodszego
rodzeństwa. To zachowanie powinno zwrócić Twoją uwagę. Nie chodzi o
to, żeby za to karać czy zabraniać tak mówić, bo to spowoduje
sprzeciw. Chodzi o wytłumaczenie, że to sprawia przykrość i że maluch
kiedyś może się zrewanżować.
* Skoro starasz się nie obrażać dzieci, gdy jesteś na nie zły, to i
one muszą nauczyć się tego. Dlatego najważniejszą rzeczą w
zapobieganiu zazdrości i w ogóle w życiu, jest:
1. Umiejętne radzenie sobie ze złością swoją i dziecka.
2. Przekazywanie mu swojej miłości i akceptacji.
Niestety zazdrosne zachowania dzieci wciąż budzą naszą bezradność lub
złość i nie wiemy jak sobie z tym poradzić, dlatego warto przyjrzeć
się źródłom swojej złości. Część 3:
http://wychowacdziecko.blogspot.com/2013/05/gdzie-szukac-zrode-zosci-cz-3.html
Pozdrawiam ciepło,
Barbara Dziobek
Instytut Rozwoju Rodziców
www.WychowacDziecko.pl
www.WychowanieNastolatka
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz