I Analiza sytuacji
Dzieci w wieku przedszkolnym narażone są na wiele niebezpieczeństw z racji wieku
i niewielkiego doświadczenia życiowego, charakterystycznej dla tego wieku skłonności
do ryzykownych i nieprzemyślanych działań, małej sprawności w wyobrażeniu sobie
możliwych skutków, niskiego poczucia bezpośredniego zagrożenia, a także małej wiedzy
o sposobach radzenia sobie z różnego rodzaju problemami. Dlatego bardzo ważne jest
nauczenie najmłodszych rozpoznawania sytuacji niebezpiecznych oraz nabycie niezbędnych
umiejętności do właściwego reagowania w sytuacji zagrożenia.
Na potrzeby nowej edycji programu „Bezpieczny Maluch” (edycja V w latach
2015/2016) dokonano jego analizy a następnie wybrano najczęściej występujące zagrożenia
na jakie narażone są dzieci najstarszych grup przedszkolnych (sześcioletnich) w życiu
codziennym przebywając w domu, sklepie, na ulicy, podczas zabawy i wypoczynku.
Duże zagrożenie dla malucha stanowi niespodziewane spotkanie z osobą nieznajomą,
która ma wobec niego złe zamiary. Małe dzieci będąc pod opieką dorosłych na co dzień mają
kontakt z ludźmi, których znają mało lub wcale. Mijają ich na ulicy, w autobusie lub stojąc
obok w sklepie. Większość z nich to mili i życzliwi ludzie, którzy widząc dziecko w potrzebie
chętnie mu pomogą. Ponieważ dzieci z natury są bardzo ufne i łatwo wierzą osobom, które
mogą podawać się za dawno niewidzianego wujka, ciocię czy znajomego są narażone
na spotkanie ludzi obcych chcących je skrzywdzić lub porwać. Ten sam obszar obejmuje
zagrożenie zagubienia się dziecka w dużych skupiskach ludzi występujących m.in.:
w sklepach, centrach handlowych czy na festynach. Takie sytuacje powodują u dzieci
ogromny stres oraz narażają je na przypadkowy kontakt z osobami obcymi.
Bardzo niebezpieczne dla zdrowia i życia dzieci są ataki agresywnych zwierząt
szczególnie psów. Większość dzieci bardzo dobrze reaguje na obecność psa i w naturalny
sposób dąży do bliskiego kontaktu z nim. W codziennych sytuacjach taka spontaniczność
może jednak okazać się zbyt ryzykowna. Przedszkolaki z racji swojej niefrasobliwości, braku
wcześniejszego kontaktu z psem oraz braku umiejętności obchodzenia się z czworonogiem
nie potrafią przewidzieć zagrożeń jakie mogą wystąpić ze strony psa, zwłaszcza nieznanego.
Maluchy swoim nieprzemyślanym zachowaniem mogą same prowokować niebezpieczne
sytuacje niewłaściwie obchodząc się podczas zabawy ze zwierzęciem np. podchodząc
do bezpańskiego psa, zaglądając do budy, do miski, szarpiąc za ogon czy ucho, wyrywając
psu zabawkę, drażniąc go, uderzając kijem w ogrodzenie. Maluchy nie zdają sobie sprawy
z tego, że pies może pokonać ogrodzenie, przestraszyć je, przewrócić, a nawet ugryźć.
Teren leśny i kontakt z dziką naturą również może być zgubny dla dziecka.
Dotknięcie
napotkanego dzikiego zwierzęcia może grozić pogryzieniem i zarażeniem wścieklizną.
Skosztowanie pięknie wyglądających owoców na krzewach, czy grzybów, może spowodować
zatrucie. Nieznajomość terenu leśnego również sprzyja zagubieniu się małego dziecka.
Napotkanie pożaru w lesie stanowi zagrożenie dla jego życia i zdrowia.
Wakacje spędzane nad wodą czy w górach także narażają dzieci na szereg zagrożeń.
Zatłoczone plaże czy kąpieliska sprzyjają zagubieniu dziecka. Woda nie jest przyjaznym
środowiskiem dziecka, co roku dochodzi w skali roku do kilkuset utonięć osób, w tym
również dzieci. Najczęstszą przyczyną utonięć są miejsca niestrzeżone. Dlatego bardzo ważna
jest nauka najmłodszych i ukształtowanie w nich świadomości, że strzeżone kąpieliska
zwiększają ich bezpieczeństwo. Również niebezpieczne mogą być góry poprzez strome
skarpy, zmienną pogodę, możliwość pobłądzenia oraz zmęczenia pieszą wędrówką.
Wyposażenie dzieci w wiedzę jak zabezpieczyć się przed niebezpiecznymi sytuacjami
w górach oraz jakie niezbędne rzeczy należy ze sobą zabrać przyczyni się do bezpiecznego
odpoczynku i dobrej zabawy podczas wakacji.
2
Pożar w mieszkaniu, w którym może przebywać dziecko stwarza ogromne dla niego
ryzyko zagrożenia zdrowia i życia. Zapałki czy zapalniczka w rękach dziecka mogą stać
się przyczyną pożaru. Równie niebezpieczne dla dziecka jest samowolne korzystanie
z urządzeń elektrycznych podłączonych do sieci. Opowiadanie dzieciom o grożącym pożarze
powinno stwarzać w nich obawę przed skutkiem zabaw zapałkami oraz uwrażliwiać
na przejawy niedbalstwa, które powodują pożarowe nieszczęścia. Należy przestrzegać dzieci
przed konsekwencjami pożarów i nauczyć, że ogień niszczy, a zapałki czy zapalniczka
nie są zabawkami.
Szósty obszar obejmuje zagrożenia związane z ratowaniem życia i zdrowia podczas
nieszczęśliwych wypadków. Co jakiś czas w mediach słyszymy o małych bohaterach, którzy
zawiadomili pogotowie, kiedy opiekun stracił przytomność w ten sposób ratując mu życie.
Często dzieci są jedynymi osobami, które mogą wezwać pomoc. Dlatego ważne jest
aby od najmłodszych lat przekazywać dzieciom idee pomagania skupiając
się na praktycznych umiejętnościach. Przedszkolaki należy nauczyć, że w razie
nieszczęśliwego wypadku, zagrożenia czyjegoś życia muszą wezwać pomoc i pod jaki numer
alarmowy mają zadzwonić. Dziecko, które zna numery alarmowe i wie, jaki komunikat
powinno przekazać w sytuacji stresowej mniej się boi i potrafi skutecznie zadziałać.
Natomiast nauka dzieci podstaw udzielania pierwszej pomocy w przyszłości może przyczynić
się do uniknięcia tragedii.
Program nie obejmuje tematu z zakresu bezpieczeństwa na drodze z uwagi
na to, że Komenda Miejska Policji w Katowicach od 2016r. realizuje program edukacyjno
- profilaktyczny „Błyskotliwy pierwszak - Bezpieczna droga do szkoły” we wszystkich
katowickich szkołach podstawowych obejmując uczniów klas pierwszych.
Do VI edycji programu „Bezpieczny Maluch” w latach 2016/2017
zaproszono dwóch
nowych partnerów. Pierwszym jest Sąd Rejonowy Katowice - Zachód w Katowicach.
Jak się okazuje w/w Sąd nie tylko jest miejscem sprawowania Wymiaru Sprawiedliwości ale
również od 21 marca 2013r. angażuje się w przeciwdziałanie patologii społecznej,
przestępczości oraz budowanie bezpieczeństwa małych dzieci organizując spotkania
profilaktyczne. Do programu wpisano siódmy obszar zagrożenia występujący w relacjach
rówieśniczych na jakiensą narażone dzieci przedszkolne podczas codziennego kontaktu.
Ten istotny problem obrazuje raport Instytutu Badań Edukacyjnych opublikowany
we wrześniu 2015r. dotyczący
Bezpieczeństwa uczniów i klimatu społecznego w polskich
szkołach.
Badania wskazały, że co drugi uczeń szkoły podstawowej już od klasy pierwszej
doświadcza różnych form dokuczania lub przemocy ze strony rówieśników. Najdotkliwsze
oprócz celowego poszturchiwania czy bicia okazały się być: wykluczenie z grupy,
obgadywanie, wyśmiewanie, nastawianie klasy przeciwko, a także niszczenie i zabieranie
przedmiotów.
Biorąc pod uwagę te niepokojące wyniki konieczne jest uświadomienie
przedszkolakom z najstarszej grupy, jak powinny postępować zgodnie z prawem
i zachowywać się prawidłowo wobec swoich rówieśników. Rozwijanie takich postaw
prospołecznych wpłynie na świadome
funkcjonowanie dzieci w grupie i
w efekcie
w społeczeństwie. Ważne jest również wyposażenie dziecka w wiedzę, że prawo nas chroni
i daje bezpieczeństwo. Wskazanie dzieciom, że krzywdzenie innych, kradzież czy niszczenie
przedmiotów to łamanie prawa i za takie zachowania grożą przykre konsekwencje. Ważne jest
nauczenie dzieci wzajemnej pomocy. Podkreślając istotną rolę świadka uczymy dzieci
reagowania na zachowanie niezgodne z prawem, poczucia odpowiedzialności oraz pomocy
innym.
Drugim nowym partnerem programu jest Centrum Powiadamiania Ratunkowego
Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego
3
w Katowicach, który działa od 1 października 2013r. Zasięgiem obejmuje całe województwo
śląskie. Od około dwóch lat CPR prowadzi dla różnych grup wiekowych działania
profilaktyczne mające na celu podnoszenie świadomości funkcjonowania numeru
alarmowego 112 oraz kształtowanie umiejętności wzywania pomocy. Obecnie w kraju
funkcjonuje 17 Centrów Powiadamiania Ratunkowego. W Katowicach znajduje
się największy ośrodek, gdzie pracuje 119 operatorów mając do dyspozycji 36 stanowisk
komputerowych. Rocznie do CPR w Katowicach wpływa ponad 2 miliony zgłoszeń, gdzie
prawie 700 tysięcy było zasadnych natomiast około 60 % to zgłoszenia fałszywe
tj. zgłoszenia głuche oraz bezzasadne. CPR przekazuje zgłoszenia przede wszystkim
do Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Państwowego Ratownictwa Medycznego oraz
Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego. Do programu wpisano ósmy obszar
tematyczny „Wzywam pomocy poprzez numer alarmowy 112”, który uzupełnia opisany
w programie szósty obszar zagrożenia związany z ratowaniem życia i zdrowia podczas
nieszczęśliwych wypadków. W codziennym życiu zdarzają się sytuacje, które niosą ze sobą
niebezpieczeństwo dla naszego życia i zdrowia lub dla naszego mienia oraz środowiska
naturalnego. Bywa, że niebezpieczeństwo grozi też innym osobom. Może zdarzyć
się sytuacja, kiedy dziecko będzie jedyną osobą mogącą wezwać pomoc, a czasu na ratunek
będzie bardzo mało. Dziecko znające numer 112 może więc pomóc zarówno sobie,
jak i swoim najbliższym. Warto więc od najmłodszych lat uczyć dzieci, po co jest telefon
alarmowy 112 oraz jak należy z niego korzystać. W ten sposób kształtujemy u nich nawyk
radzenia sobie w trudnych sytuacjach oraz nawyk pomagania innym. Świadomość na temat
numerów alarmowych wśród dzieci rośnie. Katowicki CPR coraz częściej spotyka
się ze zgłoszeniami z ich strony. Warto przytoczyć kilka przykładów. Dzieci zgłaszały:
pożary, zasłabnięcia jednego z rodziców lub osób zupełnie obcych napotkanych na ulicy,
awantury domowe oraz znalezienie zwierząt. Zatem warto aby dzieci znały działanie numeru
112 oraz wiedziały, że dzięki niemu otrzymają profesjonalne wsparcie w różnych sytuacjach
o każdej porze dnia i nocy.
II Założenia programowe
Program edukacyjno – profilaktyczny „Bezpieczny Maluch” skierowany jest
do najstarszych grup przedszkolnych - sześciolatków, uczęszczających do katowickich
przedszkoli.
Na podstawie analizy zagrożeń, na które narażone są dzieci, program zakłada,
że istotna jest wczesna oraz różnokierunkowa edukacja sześciolatków w celu zwiększenia ich
bezpieczeństwa. Bardzo ważne jest uświadomienie najmłodszym licznych zagrożeń jakie
mogą napotkać każdego dnia oraz co mogą zrobić aby ich uniknąć. Dzieci znające zasady
bezpieczeństwa, będą wiedziały, co zrobić w nowej dla nich sytuacji. Aby zrealizować
to założenie do programu zaproszono grupę specjalistów służb ratowniczych zajmujących
się pomaganiem innym. POLICJANT, PRZEWODNIK PSA POLICYJNEGO, STRAŻAK,
RATOWNIK MEDYCZNY, WODNY, GÓRSKI, LEŚNICZY, SĘDZIA, KURATOR
ZAWODOWY oraz pracownicy CENTRUM POWIADAMIANIA RATUNKOWEGO swoją
postawą, zachowaniem, ubiorem podczas prowadzonych zajęć będą dawać dzieciom przykład
właściwej postawy, jaką należy przyjąć w sytuacji zagrożenia, rozbudowując w nich poczucie
odpowiedzialności. Pozytywny wzorzec przedstawicieli służb ratowniczych w trakcie
realizacji zajęć, w sposób szczególny będzie oddziaływać na dzieci, zwiększając
koncentrację, zaangażowanie, a tym samym trwalsze przyswojenie przekazywanych zasad
bezpieczeństwa.
4
Podczas realizacji programu szczególny nacisk kładziony jest na wykorzystanie metod
aktywizujących. Dzieci będą miały okazję przyswojenia zasad profilaktycznych w formie
zabawy, a wykonane ćwiczenia z pomocą specjalisty zostaną przez nie lepiej utrwalone
i zrozumiane.
Ogromnymi atutami edukacyjnymi w programie są atrakcyjne miejsca
przeprowadzania zajęć tj.: z leśniczym na terenie Nadleśnictwa w Ligocie, ze strażakiem
w „Małej Strażnicy”w Szopienicach, z ratownikiem medycznym w Szkole Ratownictwa
Wojewódzkiego Pogotowia Ratunkowego w Katowicach, z ratownikiem wodnym i górskim
na terenie przystani kajakowej w Dolinie Trzech Stawów w Katowicach, z sędzią i kuratorem
zawodowym w gmachu Sądu Rejonowego Katowice – Zachód w Katowicach oraz
z pracownikiem Centrum Powiadamiania Ratunkowego w budynku Śląskiego Urzędu
Wojewódzkiego w Katowicach. Podczas tych zajęć dzieci będą miały możliwość poznania
pracy specjalistów w ich naturalnym środowisku zawodowym, które dodatkowo dostarczą
dzieciom niepowtarzalnych wrażeń pozostających długo w ich pamięci.
Istotnym założeniem programu jest element kontaktu dzieci z pojazdami służb
ratunkowych (radiowozem, ambulansem, wozem strażackim oraz łodzią ratowników
wodnych) wraz ze specjalistycznym wyposażeniem, co ma przyczynić się do przełamania
u nich strachu i wzbudzeniu pozytywnych skojarzeń w przypadku uczestnictwa
w rzeczywistej akcji ratunkowej.
Nowy partner programu Sąd Rejonowy Katowice – Zachód mieszczącego się przy
ul. Warszawskiej 45 - 47 w Katowicach, umożliwi dzieciom zobaczenie sali rozpraw, aresztu,
wozu policyjnego do przewozu więźniów oraz przyjaznego pokoju przesłuchań zwanego
„niebieskim pokojem”. Dzieci spotkają się z Sędzią, od którego dowiedzą się, że prawo daje
nam bezpieczeństwo poprzez ochronę naszego życia, zdrowia oraz rzeczy, które posiadamy.
Ponadto starszaki dowiedzą się, że ludzie, którzy nie szanują przepisów i łamią prawo mogą
zostać ukarani np. gdy ktoś kogoś skrzywdzi, zabiera bez pytania czy niszczy czyjąś rzecz.
Czy prawo zostało złamane i kto na jaką karę zasługuje decyduje Sąd. Spotkanie z kuratorem
zawodowym stanie się okazją do poznania kim jest świadek i jaką istotną pełni rolę oraz
na czym polega praca Sędziego.
Drugi nowy partner programu Centrum Powiadamiania Ratunkowego, umożliwi
dzieciom zwiedzenie swojej siedziby, ktróra
mieści się w gmachu Śląskiego Urzędu
Wojewódzkiego w Katowicach przy ul. Jagielońskiej 25. Koordynator zmiany CPR w sali
szkoleniowej za pomocą prezentacji multimedialnej przedstawi dzieciom działanie numeru
alarmowego 112. Przedszkolaki dowiedzą się, kiedy należy zadzwonić pod numer alarmowy
112 oraz co mają powiedzieć przez telefon aby skutecznie wezwać pomoc. Zostaną również
poinstruowane, jak mają postępować podczas oczekiwania na przyjazd służb ratunkowych.
Dowiedzą się, że nie można robić sobie żartów używając numerów alarmowych. Ponadto
dzieci zwiedzą salę operacyjną, gdzie zapoznają się z pracą operatorów numerów alarmowych
oraz w formie zabawy będą ćwiczyć za pomocą telefonu wzywanie pomocy wybierając
numer 112. Po takich ćwiczeniach dziecko będzie wiedziało, jak się zachować w sytuacji
zagrożenia oraz co powiedzieć operatorowi aby otrzymać szybką pomoc.
II Celem ogólnym programu „Bezpieczny Maluch” jest podniesienie poziomu
bezpieczeństwa wśród dzieci 6 letnich poprzez:
•
uświadomienie zagrożeń i wdrożenie do stosowania zasad bezpieczeństwa
w
8
wybranych obszarach (w kontakcie z osobą obcą; w sytuacji zagubienia;
5
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz