Profil rozwojowy sześciolatka

Co każdy nauczyciel powinien wiedzieć o sześciolatku?

Sześciolatek:

• wszystko, czego doświadcza, jest dobre lub złe, rzadko udaje się z nim wypracować rozwiązania pośrednie, wypracowanie kompromisu wymaga dość sporego wysiłku,

• staje się coraz bardziej świadomy siebie, swoich stanów i emocji, potrafi ocenić, co jest mu bliskie, a co nie, kogo lubi, a kogo nie lubi,

• stara się być taktowny, by nie robić przykrości, a także wie, jak i kogo można zranić (słowem, gestem, czynem),

• potrafi być towarzyski, zawiera przyjaźnie, otwiera się na nowe znajomości, chętnie zostaje w domu swoich rówieśników lub zaprasza ich do swojego domu,

• chętnie opowiada o swoich sukcesach, jest dumny ze swoich osiągnięć,

• potrzebuje pozytywnych informacji zwrotnych w postaci komplementów, pochwał
  i uwag, domaga się uznania swoich „zasług”, akceptacji i uwagi dorosłych, ale może mieć problem z niepowodzeniami, może zareagować impulsywnie, wykraczając poza akceptowalne formy zachowań,

• staje się coraz bardziej samodzielny, stąd większe poczucie pewności siebie
  i bezpieczeństwa, co czasami może powodować próby nieposłuszeństwa, podważanie zdania rodziców, nauczyciela, nieposłuszeństwo,

• jest bardziej świadomy tego, co dzieje się w otaczającym go świecie, coraz bardziej interesuje go udział w zorganizowanych grach, przynależność do drużyn, spotkania
  z rówieśnikami,

• potrafi współdziałać w grach zespołowych, ale ciągle jeszcze jest silna potrzeba rywalizacji i zwycięstwa, co często prowadzi do trudnych zachowań związanych
  z przegraną lub euforycznych reakcji na wygraną,

• preferuje zabawy z rówieśnikami tej samej płci,

• ma coraz większą świadomość moralną, wie, co jest dobre, a co złe, niestety jednak czasem potrafi się zapędzić i potraktować kogoś ostro czy niesprawiedliwie, dlatego wychowawcy powinni modelować zachowania i korygować te, które są niewłaściwe,

• coraz lepiej rozumie zasady i łatwiej odnajduje się w sytuacjach społecznych,

• czyta lub szybko się tego uczy,

• umie pisać proste litery, znaki lub szybko tę umiejętność opanowuje,

• interesują go krótkie, często własnoręcznie „opisane” (literami, obrazkami) historie,

• zna różne piosenki i wierszyki, uczy się ich z łatwością,

• rozwiązuje swoje problemy lub podejmuje próby ich rozwiązania,

• potrafi skoncentrować się na jednej czynności (ok. 15 minut i więcej),

• radzi sobie z bardziej precyzyjnymi czynnościami (wycinanie, wiązanie butów, zapinanie guzików),

• ma bogaty zasób słów, choć zdarza mu się tworzyć neologizmy dziecięce, np. (gasiciel pożarów – strażak, murowacz – murarz),

• umie wykonywać proste obliczenia matematyczne, lubi bawić się cyframi,

• rozpoznaje kształty, odtwarza je, tworzy geometryczne rysunki,

• interesuje się zjawiskami przyrodniczymi, mapami, zawodami, jakie wykonują różni ludzie, czy rolami społecznymi (jest ciekawy otaczającej go rzeczywistości),

• poznaje zasady działania zegara, zna nazwy dni tygodni, miesięcy, pór roku,

• lubi się wypowiadać na różne tematy, jego wypowiedzi są coraz dłuższe, ciekawe, logiczne (można z nim porozmawiać na naprawdę różne tematy),

• rozróżnia świadomie stronę lewą od prawej,

• jest bardzo aktywny ruchowo, daje się zauważyć szybki postęp rozwoju dużej motoryki – dobrze sobie radzi z piłką, jeździ na rowerze, sprawnie pokonuje schody,

• staranniej rysuje, sprawniej zapina guziki, lepiej posługuje się nożyczkami czy sztućcami, prace są bardziej precyzyjne, przemyślane i czytelne,

• potrzebuje stałego rytmu dnia, w szczególności w zakresie spożywania posiłków
  o określonych porach: śniadanie, drugie śniadanie, obiad, podwieczorek i kolacja,

• potrzebuje ciągłego utrwalania dobrych nawyków,

• potrzebuje jasnego określenia granic tego, co jest dozwolone, a co zabronione, ponieważ to buduje jego poczucie bezpieczeństwa,

• potrzebuje od 10 do 12 godzin snu w nocy (bywa, że niektóry mniej lub więcej),

• próbuje „testować” nauczycieli i rodziców, a zwłaszcza ustalone granice – często podważa stanowisko dorosłych, buntuje się, eksperymentuje, dlatego na wydane polecenie sześciolatek potrafi odpowiedzieć krótko: „To moje życie”, „Nie rozkazuj mi” czy „Nie jesteś moim szefem”,

• lubi stawiać hipotezy, mądrzyć się – jeśli zabraknie mu argumentów, to wykorzystuje fantazję,

• ma silną potrzebę bycia zauważonym w grupie, aby to osiągnąć, czasami manipuluje, oszukuje, kłamie,

• bywa, że przeżywa stany lękowe, np. boi się, że coś na nie czyha w pokoju, boi się ciemności.

Dobre rady

Jak postępować z sześciolatkiem, który zachowuje się niepoprawnie?

• ustal wyraźne granice: to jest dozwolone, a to zabronione,

• jasno precyzuj swoje oczekiwania,

• bądź cierpliwy i wyrozumiały,

• jeśli zaczyna kłamać i oszukiwać, nie oskarżaj go, nie piętnuj, zadawaj pytania, rozmawiaj, tłumacz,

• wyznaczaj obowiązki adekwatnie do umiejętności dziecka,

• bądź stanowczy, słuchaj, ale nie dyskutuj na temat poleceń czy zasad, sześciolatek musi wiedzieć, że one są niezmienne,

• bądź konsekwentny,

• dotrzymuj słowa,

• jasno ostrzegaj przed konsekwencjami, określ je,

• choć sześciolatek jest wymagającym dzieckiem i czasami potrafi „dać się we znaki”, to nie zrażaj się tym, gdyż właśnie taki jest prawidłowo rozwijający się sześciolatek.